чёрный

1. прил.

ҡара

чёрный дым — ҡара төтөн

чёрная лента — ҡара таҫма

чёрная краска — ҡара буяу

2. прил.; перен.

ҡара, ауыр, ҡайғылы, ҡараңғы

чёрные думы — ҡара уйҙар

чёрные дни — ауыр көндәр

чёрная весть — ҡайғылы хәбәр

3. прил.; перен.

злостный, коварный

ҡара, мәкерле, уҫал

чёрные силы реакции — реакцияның ҡара көстәре

чёрная зависть — уҫал көнсөллөк

4. прил.

как составная часть зоологических и ботанических названий

ҡара

чёрный медведь — ҡара айыу

чёрная берёза — ҡара ҡайын

чёрная смородина — ҡара ҡарағат

чёрная биржа — йәшерен биржа

чёрный рынок — йәшерен баҙар

чёрная буря — көслө ел-дауыл

чёрное духовенство — монахтар

чёрная икра — ҡара ыуылдырыҡ

чёрный кофе — һөтһөҙ ҡара ҡәһүә

чёрный лес — ҡара урман (япраҡлы, ҡуйы)

чёрная металлургия — ҡара металлургия

чёрные металлы — ҡара металдар (тимер, ҡорос, суйын)

чёрная баня — ҡара мунса

чёрный порох — ҡара дары (төтөнлө)

чёрное пятно — ҡара тап

чёрные списки — ҡара исемлек (йәберһетеү өсөн йәшерен төҙөлгән)

чёрный хлеб — арыш икмәге

держать в чёрном теле — ҡағыу, ситләтеү

называть белое чёрным — күрәләтә аҡты ҡара тиеү

принимать белое за чёрное — аҡты ҡара тип таныу

чёрным по белому (написано) — асыҡ, аныҡ (яҙылған)

5. прил.

ҡараңғы

чёрная ночь — ҡараңғы төн

6. в знач. сущ. м и ж чёрный и чёрная

ҡара тәнле кеше, ҡара тәнлеләр

7. в знач. сущ. мн. чёрные

в шахматах и шашках

ҡаралар

играть чёрными — ҡаралар менән уйнау

8. прил.; разг.

грязный

ҡара, бысраҡ, керле

чёрное бельё — бысраҡ кер

9. прил.

арт, артҡы, ярҙамсы

чёрный ход — артҡы ишек

10. прил.

физически тяжёлый, неквалифицированный

ҡара

чёрная работа — ҡара эш

11. прил.

принадлежащий к низшим сословиям

ҡара, ябай

12. прил.; перен.

отрицательный, плохой

ҡара, насар, яман

чёрные стороны жизни — тормоштоң насар яҡтары